هر کسی در کتاب خواندن سلیقه‌ای دارد و معمولا دسته‌ای خاص از کتاب‌ها را برای مطالعه ترجیح می‌دهد. شما ژانر خودتان را می‌شناسید؟ ژانر کتاب‌ها تنوع زیادی دارند، ژانرهای فانتزی، جنایی، تاریخی و … و شاید هرکدام از ما فرصت مطالعه را تنها در چند ژانر خاص به خود داده‌ایم یا حتی عده‌ای به‌طور کلی خودمان را از ادبیات ژانری محروم کرده و محدوده مطالعاتمان را در آنچه به «ادبیات فاخر» مشهور است، تعریف کرده باشیم. ژانر جنایی، ژانری است که در این مطلب به معرفی آن می‌پردازیم و چند کتاب از جمله برخی از بهترین رمان‌های پلیسی را در این ژانر معرفی می‌کنیم.
تا به حال به تجربه‌ی جهان تازه‌ای بیرون از کتابخانه‌ی خودتان فکر کرده‌اید؟ همان‌طور که ناشران و نویسنده‌ها گاهی با استقبال کم‌نظیر از یک کتاب غافلگیر می‌شوند، چطور است با تجربه‌ی ورود به دنیای یک ژانر تازه خودتان را غافلگیر کنید؟
واضح است که برای این کار نیاز دارید ژانرهای کتاب را بهتر بشناسید. ژانر کتاب بدون این که بخشی از داستان را لو دهد یا بیانگر نقد و نظر شخصی یک منتقد باشد، به شما می‌گوید که یک کتاب در چه دسته‌بندی‌ای با چه ویژگی‌هایی قرار می‌گیرد. به‌عنوان یک کتاب‌خوان، وقتی تصویری کلی از ژانرها و زیرژانرهای کتاب داشته باشید، بدون شک به کشف‌هایی می‌رسید که درِ تازه‌ای را روی روحتان می‌گشاید.
ژانر جنایی زیرژانرهای متنوعی از کارآگاهی و پلیسی تا حقوقی و جاسوسی دارد که وجه اشتراک همه این است که داستان در آنها متکی بر یک جرم است. کار نویسنده در این ژانر ارائه روایتی از این جرم به شکلی است که مخاطب را درگیر تحقیقات چرایی و چگونگی وقوع جرم کند. گاهی کتاب‌های این ژانر با کتاب‌های ادبیات جریان اصلی که همان پرفروش‌های کتاب و عمدتا داستان‌هایی ساده برای مخاطب عام هستند، اشتباه گرفته می‌شود. اما در حقیقت ژانر جنایی دارای پیچیدگی‌های خاصی است که مسیر خود را از یک روایت ساده از وقایع روزمره جدا می‌کند.
دو عنصر همیشه حاضر در کتاب‌های ژانر جنایی، «شک» و «معما» هستند. البته در زیرژانرهای مختلف عناصر دیگری هم به میان آمده و نقش پررنگی را در پیشبرد داستان ایفا می‌کنند. هریک از این ژانرها به تنهایی جای بررسی دارند و می‌توان صدها عنوان کتاب برجسته در بیشتر این زیرژانرها معرفی کرد (حتما در مطالب آینده به معرفی این کتاب‌ها هم خواهیم پرداخت). در این مطلب اما اشاره‌ای به مشهورترین آثار ژانر جنایی (به‌خصوص در زیرژانر کارآگاهی) داریم و درواقع آثار نویسندگانی را که به ژانر جنایی شکل و هویت مستقل داده‌اند، معرفی می‌کنیم.
اگر بخواهیم خیلی تاریخی به این ژانر نگاه کنیم، درون‌مایه داستان‌های جنایی از آثاری به قدمت داستان‌های هزار و یک شب شکل گرفته‌اند. بعضی کارشناسان داستان‌های هزار و یک شب را در دسته‌بندی نخستین آثار ژانر جنایی قرار داده‌اند. در مقابل عده دیگری شکل‌گیری داستان‌ّهای جنایی را بسیار متاخر و مربوط به دوره نویسندگانی مثل ادگار آلن پو می‌دانند.
به‌هر حال آنچه تا امروز به دست ما رسیده و به‌عنوان آثار ژانر جنایی می‌شناسیمش، آن‌قدر تنوع بالایی دارد که بتوان با ورق زدنشان پا به دنیای تازه‌ای بگذاریم.
